Discurso de Barack Obama no dia da Shoáh

Día da Recordación do Holocausto - Yon HaShoáh

Capitolio, Washington, 23 de abril de 2009

Grazas. Moitas grazas. Grazas. Por favor, tomen asento. Moitas grazas. A Sara Bloomfield, pola súa marabillosa introdución e o extraordinario traballo que está a facer; a Fred Zeidman, Joel Geiderman, Sr. Wiesel, grazas pola vosa sabedoría e o voso testemuño; Presidente da Cámara de Representantes Nancy Pelosi; Senador Dick Durban; membros do Congreso; os nosos bos amigos, o embaixador de Israel; membros do Consello do Memorial do Holocausto dos Estados Unidos e, o máis importante, aos sobrevivientes e salvadores e ás súas familias que están hoxe aquí: é unha gran honra para min estar aquí e estou agradecido de ter a oportunidade de dirixirlles a palabra brevemente.

.

Reunímonos hoxe para lamentar a perda de tantas vidas e para homenaxear a aqueles que salvaron vidas, para honrar a aqueles que sobreviviron e para meditar acerca das obrigas do vivir. É a máis triste das ironías que un dos máis salvaxes e bárbaros actos do mal na historia comece nunha das máis modernas sociedades do seu tempo, onde tantos indicadores do progreso humano convertéronse en ferramentas de depravación humana: ciencia que pode curar, usada para asasinar; educación que pode iluminar, usada para desracionalizar os impulsos morais básicos; a burocracia que sostén a vida moderna, usada como maquinaria de morte masiva, un desapiadado, fríamente eficiente sistema onde moitos foron responsábeis polo asasinato, pero poucos realmente tiveron sangue nas súas mans. Ao mesmo tempo que o excepcional do Holocausto, en alcance e método, é verdadeiramente aturdidor, o Holocausto foi accionado por moitas das mesmas forzas que alimentaron atrocidades ao longo da historia: o uso de chibos expiatorios que leva ao odio e non nos deixa ver a nosa común humanidade; as xustificacións que substitúen á conciencia e permiten que a crueldade se expanda; a boa disposición daqueles que non son nin perpetradores nin vítimas, para aceptar o asignado papel de espectador, crendo a mentira de que a boa xente nunca ten poder ou está sempre soa, a ficción de que non temos elección.

.

Ao mesmo tempo que estamos hoxe aquí para dar testemuño da capacidade humana para destruír, tamén estamos aquí para render tributo ao impulso humano para salvar. Na contadoría moral do Holocausto, cando computamos números como 6 millóns, cando lembramos o horror de números gravados nos brazos, tamén tomamos como factor números como estes: 7.200, o número de xudeus daneses levados en barcos á seguridade, moitos dos cales volveron aos seus fogares para atopar que os veciños que os rescataron tamén coidaron fielmente as súas casas, os seus negocios e as súas pertenzas mentres estaban ausentes. Lembramos o número cinco, os cinco homes e mulleres xustos que se uniron hoxe a nós desde Polonia.

.

Somos debedores polos vosos actos de coraxe e conciencia. E a vosa presenza hoxe esíxenos a cada un de nós preguntarnos se teríamos feito o que vostedes fixeron. Só podemos esperar que a resposta sexa si. Tamén lembramos o número 5.000, o número de xudeus rescatados polas aldeas de Le Chambon, Francia, unha vida por cada un dos seus 5.000 residentes. Ningún xudeu que chegou aí foi botado ou entregado. Pero non foi senón décadas máis tarde que os poboadores falaron sobre o que fixeran, e aínda entón reticentemente. O autor dun libro sobre o rescate atopouse con que aqueles a os que entrevistou estaban confundidos polo seu interese: "Como pode vostede chamarnos bos?" dixeron. "Faciamos o que debía facerse".

.

Esa é a cuestión cos xustos, aqueles que fan un extraordinario ben cun extraordinario risco, non para afirmalo ou aclamalo ou para o progreso dos seus propios intereses, senón porque é o que debe facerse. Lémbrannos que ninguén naceu como salvador ou asasino. Estas son eleccións que cada un ten o poder de facer. Ensínannos que ninguén pode converternos en observadores sen o noso consentimento, e que nunca estamos verdadeiramente sós. Que se temos a coraxe de prestar atención a esa calada, pequena voz dentro de nós, podemos formar un minyan para a xustiza que pode abarcar unha aldea, até unha nación. O seu legado é a nosa herdanza. E a cuestión é, como a honramos e a preservamos? Como aseguramos que o "nunca máis" non sexa un slogan baleiro ou unha mera aspiración, senón tamén un chamado para a acción?

.

Eu creo que comezamos facendo o que hoxe estamos a facer -dando testemuño, loitando contra o silencio que é o máis grande conspirador do mal. Ao enfrontar os horrores que desafían a comprensión, o impulso ao silencio é entendíbel. O meu propio tío avó volveu do seu servizo na II Guerra Mundial conmocionado, dicindo pouco, só con dolorosos recordos que non abandonarían a súa cabeza. Subiu ao ático, de acordo coas historias que ouvín, e non baixou durante seis meses. El foi un dos liberadores, un que a unha moi tenra idade vira o inimaxinábel. E o mesmo algúns dos liberadores que están hoxe aquí honrándonos coa súa presenza, a todos os cales honramos polo seu servizo extraordinario. O meu tío avó foi parte da División de Infantaría 89, a primeira estadounidense en chegar a un campo de exterminio nazi. E eles liberaron Ordruf, parte de Buchenwald, onde decenas de miles pereceran.

.

A historia é que cando os estadounidenses entraron, descubriron aos sobrevivintes morrendo de fame e ás pilas de corpos mortos, e o xeneral Eisenhower tomou unha decisión. Ordenou aos alemáns da cidade veciña percorrer o campo de modo que puidesen ver o que se fixo no seu nome. E ordenou ás tropas estadounidenses percorrer o campo para que puidesen ver contra que loitaran. Entón convidou a congresistas e xornalistas para que deran testemuño, e ordenou que se fixesen fotografías e películas. Algúns de nós vimos esas mesmas imaxes, sexa no Museo do Holocausto ou cando visitei Yad Vashem. Elas nunca nos abandonan. Eisenhower dixo que quería estar en posición de dar evidencia de primeira man desas cousas se algunha vez no futuro desenvolvíase unha tendencia de atribuír esas afirmacións a mera propaganda. Eisenhower comprendeu o perigo do silencio.

.

Comprendeu que se ninguén sabía o que ocorrera, iso sería tamén outra atrocidade e sería, en definitiva, o triunfo dos perpetradores. O que Eisenhower fixo para rexistrar estes crimes para a historia é o que nós estamos a facer hoxe aquí. Iso é o que Elie Wiesel e os sobrevivintes que honramos aquí fan ao loitar para facer que as súas memorias sexan parte da nosa memoria colectiva. Iso é o que fai o Museo do Holocausto cada día no noso National Mall, o lugar onde exhibimos para o mundo os nosos triunfos e os nosos fracasos e as leccións que aprendemos da nosa historia. Isto é o completamente oposto ao silencio. Pero tamén debemos lembrar que dar testemuño non é o fin da nosa obriga, é só o principio.

.

Sabemos que o mal aínda segue o seu curso na terra. Vímolo neste século, nas tumbas colectivas, nas aldeas incendiadas, nenos usados como soldados, a violación usada como arma de guerra. Ao día de hoxe, están aqueles que insisten en que o Holocausto nunca ocorreu, que realizan toda forma de intolerancia, racismo, antisemitismo, homofobia, xenofobia, sexismo e máis odio que degrada ás súas victimas e nos diminúe a todos nós.

.

Hoxe en día e todos os días, temos unha oportunidade, así como tamén unha obriga, de confrontar estes flaxelos, de loitar contra o impulso de cambiar de canle cando vemos imaxes que nos disturban ou de envolvernos no falso confort de que os sufrimentos doutros non son os nosos. En lugar diso, temos a oportunidade de facer da empatía un hábito, de recoñecernos en cada outro, de dedicarnos a resistir a inxustiza, a intolerancia e a indiferenza, en calquera das formas que poidan adoptar, sexa confrontando a aqueles que din mentiras acerca da historia, ou facendo todo o que podamos para previr e terminar coas atrocidades como aquelas que tiveron lugar en Rwanda, aquelas que tiveron lugar en Darfur.

.

Ese é o meu compromiso como presidente. Espero que sexa o voso tamén. Non será fácil. Por momentos, cumprimentar estas obrigas require auto reflexión. Pero na análise final, creo que a historia nos dá motivo para a esperanza máis ben que para a desesperación: a esperanza dun pobo elixido que soportou a opresión desde os días do Éxodo, da nación de Israel emerxendo da destrución do Holocausto, dos fortes e duradeiros lazos entre as nosas nacións.

.

É a esperanza, tamén, daqueles que non só sobreviviron senón que elixiron vivir, ensinándonos o significado da coraxe, a resistencia e a dignidade. Hoxe estou a pensar nun estudo levado a cabo despois da guerra que atopou que os sobrevivintes do Holocausto que vivían en Estados Unidos tiñan, en realidade, unha taxa de nacementos máis alta que a dos xudeus estadounidenses. Que magnífico acto de fe, traer a un neno a un mundo que lles mostrou tanta crueldade, crer que a pesar de todo o que soportaron ou canto perderan, ao final tiñan unha obriga coa vida.

.

Temos razóns para a esperanza tamén nos nenos protestantes e católicos que asisten xuntos á escola en Irlanda do Norte; nos hutus e tutsis vivindo lado a lado, perdoando aos veciños que cometeron o imperdoábel; nun movemento para salvar a Darfur que ten miles de capítulos en escolas secundarias e universidades en 25 países e que convocou a 70.000 persoas no Washington Mall, xente de toda idade, relixión, orixe e raza unidos nunha causa común con irmáns e irmás sufrientes a medio camiño ao redor do mundo. Estes números poden ser o noso futuro, os nosos concidadáns do mundo mostrándonos como realizar o camiño da opresión á supervivencia, do testemuño á resistencia e, finalmente á reconciliación.

.

Iso é o que queremos dicir cando dicimos "nunca máis". Así que hoxe, durante esta sesión na que celebramos a liberación, a resurrección e a posibilidade de mención, individualmente e como nación, renovemos a nosa resolución de facer o que se debe facer, e esforcémonos cada día, individualmente e como nación, de estar entre os xustos. Grazas. Deus os bendiga e Deus bendiga aos Estados Unidos de América.

23 de Abril de 2009